Exproof Nedir?
Exproof kelimesi “Explosion Proof”‘un kısaltılmış halidir. Türkçeye “Alev Sızdırmaz” olarak tercüme edilmektedir.
Petrol, petrol ürün tesisleri, rafineler, gaz istasyonları ve sevk sahaları, kömür madenleri ve demir-çelik sanayi, şeker ve un fabrikaları gibi gibi tehlikeli ve patlamayı tetikleyici madde bulunan çalışma ortamlarında, patlamayı önlemeye yönelik, güvenlik amacıyla kullanılan özel ürünlerdir.
Yukarıda söz edilen çalışma ortamlarında tesis prosesinden dışarıya sızan gazlar, atmosferle birleşerek patlayıcı ortam meydana getirebilirler. Normal elektrikli cihazlar çalıştıkları zaman zarfında statik ısınma ve çalışma esnasında çıkardıkları ark sebebiyle bölgede tehlike oluşturarak can güvenliğini tehlikeye sokacak bir patlamaya neden olabilir. Bu tehlike sebebiyle tehlikeli tesislerde kullanılan elektrikli malzemeleri farklıdır.
Bu malzemelerin uluslar arası özel standartları vardır. 2019/34/EU direktifi ve EN 60079 standartlarına göre tasarlanır. Standartlara uygun üretilen ürünler alev yollar, darbe dayanımları, alev yürümez özellikler, özel koruma tipleri gibi birçok detaya sahip olarak tasarlanır. Akredite kuruluşlar tarafından zorlu bir test sürecinden sonra ATEX / IECEX sertifikaları ile sertifikalandırılırlar.
Ülkemizde, Patlama riski taşıyan tesislerde ex-proof malzemelerin kullanım zorunluluğu 30.12.2006 tarihli ve 26392 sayılı resmi gazetede yayınlanmış, gerek üretici, gerek satıcı, gerekse kullanım zorunluluğu olan kuruluşlar, Sanayi Bakanlığınca denetime tabi tutulmaktadır. Bu yönetmeliğe göre kullanılacak tüm ex-proof malzemeler ATEX (ATmosphere EXplosive) sertifikalı olmak zorundadır. Bu tanıma uymayan malzemelerin kullanılması güvenlik açısından uygun olmayacağı gibi olası kontrollerde de Avrupa Birliğinin 94/9/EC ve 1999/92/EC direktifleri ile yukarıda belirtilen yönetmelik ve 26.12.2003 tarih ve 25328 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Patlayıcı Ortamların Tehlikelerinden Çalışanların Korunması Hakkında Yönetmelik” hükümlerine aykırılık oluşturacaktır.
Patlayıcı Ortam Nedir?
Patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı nitelikteki gaz, toz veya buharın hava ile karışarak patlama riski oluşturdukları alanlara patlayıcı ortam denir. Patlayıcı ortam üç unsurdan oluşmaktadır bunlar;
- Patlayıcı madde, patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı gaz, buhar veya toz
- Oksijen
- Enerji (kıvılcım)
Tehlikeli ortamların sınıflandırılmasına dair yazımızı okuyunuz: https://zonex.com.tr/tehlikeli-bolge-siniflandirmalari-zone/
Endüstriyel süreçler genellikle, ortama salınması halinde tehlikeli atmosferler oluşturabilecek fiziksel gaz, buhar, sis veya toz halindeki maddeleri kullanır, işlemden geçirir ve / veya depolar.
ATEX, “ATmosphere Explosive” anlamına gelir.
Patlayıcı ortamın tutuşmasını önlemek için patlamaya karşı korumalı elektrikli ekipman, güvenlik gereksinimleri ile üretilmelidir.